სოკოები
მიეკუთვნებიან მცენარეული ორგანიზმების განსაკუთრებულ ჯგუფს. სოკოებს შორის
გამოყოფენ საკვებად ვარგის, პირობითად ვარგის და შხამიან სოკოებს.
საკვებად ვარგისი სოკოებიდან, როგორიცაა: მჭადა, ქამა, მანჭკვალა, დათვის
სოკო და სხვა, მზადდება მრავალგვარი გემრიელი კერძი. ეს სოკოები შეიძლება
გამოვიყენოთ საკვებად – გამხმარი, მარინადის, დამარილებული, დამწნილებული,
მოხარშული და შემწვარი სახით.
საკვებად პირობითად ვარგისი სოკოები, კერძოდ, ხარისფაშვა და ნაოჭა
სოკოები, შეიცავენ გამაღიზიანებელ, მწარე და შხამიან ნივთიერებებს,
რომლებიც იწვევენ სხვადასხვა სახის მოწამვლებს.
შხამიანი სოკოები, როგორიცაა: თეთრი შხამა სოკო, წითელი შხამა სოკო,
ცრუმანჭკვალა, და სხვა, იწვევენ განსაკუთრებით მძიმე მოშხამვას, რომელიც
სახიფათოა ადამიანის ჯანმრთელობისათვის. შხამიანი სოკოებით მოწამვლა
ძირითადად ხდება ადრე გაზაფხულსა და ზაფხულის ბოლო თვეებში.შხამიანი
სოკოებიდან განსაკუთრებით საშიშია თეთრი შხამა სოკო. ამ სოკოს გააჩნია
უძლიერესი უჯრედული შხამი, რომელსაც ახასიათებს ღვიძლისა და ნერვული
სისტემის დამაზიანებელი მოქმედება. მოწამვლის პირველი ნიშნები
გამომჟღავნდება სოკოს საკვებად მიღებიდან 10-12 საათის შემდეგ. საერთოდ, ამ
სახეობის სოკოთი მოწამვლის დროს სიკვდილიანობა 50%-ია.
|